Hoogvliet
door de ogen, neus en oren van een Amsterdammer.

Uit de serie: toerist in eigen land.

In opdracht van WIMBY, de Internationale Bouw Tentoonstelling, was
kunstenaar Lino Hellings een week lang als  toerist te gast in Hoogvliet.
In de vorm van 10 ansichtkaarten, gericht  aan fictieve vrienden in het
land, vind U hier het verslag van haar bevindingen.

copyright Lino Hellings
januari 2002.

Kaart 1   (Hoogvliet Weg)
Aan Jaap Kronenberg
Koninginnelaan 136
6043 AJ Roermond                                        vrijdag 2/11/01

Beste Jaap,

    Mijn eerste dag in Hoogvliet en ik val van de ene verbazing in de
andere.
Het is net of je in een slordig in elkaar geplakte collage van landkaarten
uit verschillende decennia, ja zelfs eeuwen, rondfietst.
Alsof het nog niet genoeg was, liep er hier speciaal voor mij ook nog een
fazant in het groen.
Ik hou nou al van Hoogvliet. Al die ongerijmdheden: de ruige natuur met de
pijpen van de Shell en de snelweg op de achtergrond; de gevangenismuur met
een weiland vol schapen ervoor en op een lantaarnpaal een aalscholver
enz.,enz., die geven lucht.
Groet Lino

Kaart 2 (Hoogvliet Winkel)
Aan Annemieke Bruinsma
Alexanderweg 72
6721 HE Bennekom  
                                     			 vrijdag 2/11/01
Beste Annemiek,

    Vandaag, mijn eerste dag in Hoogvliet, ben ik begonnen met een rondje
langs de buitenrand (op de fiets) : terug richting Rotterdam langs de
metrolijn tot aan de gevangenis, het industrieterrein over naar de
begraafplaats en vandaar naar het winkelcentrum de Binnenban. Overal
vallen me de plekken op waar twee of meer tegengestelde realiteiten pal
naast elkaar bestaan.
In het V en D restaurant waar het er uit ziet als thuis zie ik mensen met
een king size Komar winkelkar naast hun tafeltje koffie drinken (en veel
roken). Vroeger had ik wel dat soort nachtmerries. Dat ik midden in de
Bijenkorf stond met mijn fiets en niet wist hoe ik daarmee ongezien weer
buiten kwam.
De Muzak die overal in het winkelcentrum klinkt, doet me ongewild  weldadig
aan. Tenminste niet van die keiharde popmuziek die in de Kalverstraat uit
elke winkel schettert.
Groet Lino

Kaart 3 (Hoogvliet Huis)
Aan Tineke de Wever
Landzichtlaan 64
2101 ZG Heemstede.                                    zaterdag    3/11/01

Beste Tineke,

        Vandaag (zaterdag) voelt Hoogvliet, (waar ik voor die opdracht van
de Internationale Bouwtentoonstelling ben), als een warm bad. Mensen die ik
spreek, op straat en bij de voetbal- en tennisclub zijn aardig en
ontspannen.
Hoogvliet als korfbalclub, 'je kan er niet mee scoren bij je
voetbalvrienden, maar het is er ouderwets, degelijk en gezellig ¸n er zitten
jongens en meisjes in ˇˇn team. In zo'n soort luwte leeft hier het grote
thuisgevoel met ieder z'n eigen verenigingsleven in z'n eigen wijk, z'n
eigen cultuur. Dat geldt net zo goed voor de jonge fietsenmaker die genoeg
spaarde om vanuit Rotterdam terug te komen in de villa achtige wijk waar hij
geboren is, als voor de Antilliaanse jongens uit de wijk met veel flats voor
wie de straathoek hun clubhuis is. Dat met eigen mensen zijn, liefst
familie, is voor beide even belangrijk.
Daarom staat dit sloophuis symbool voor de angst dat ze dat met eigen
mensen zijn, die voor elkaar zorgen kwijt raken.
Groet Lino

Kaart 4 (Hoogvliet Brug)
Aan Eise van Maanen
Achtergracht 49
1017 WN Amsterdam
 zondag 4/11/01

Beste Eise,

        Mijn God, wat is het hier in Hoogvliet saai. Alles is dicht. Het is
koud en grijs. Behalve een paar mensen met een hond (ook een manier om
elkaar te ontmoeten!) en groepjes Antilliaanse jongeren, zie ik niemand op
straat.
Twee maal hoor ik leuke dansmuziek. Ik ga er op af, een band die
repeteert?... Het blijkt beide keren een auto die met bonkende bassen door
de wijk rijdt.
Over deze brug komen de meisjes uit de kantine van VV Meeuwenplaat zaterdag
s'nachts met de taxi terug uit de disco in Spijkenisse; Hoogvliet als
eiland.
Van die rivier merk ik weinig, verscholen als die achter de dijk ligt.
Dat is s'zomers anders vertelde een oudere mevrouw. Voor haar is Hoogvliet
het sonore poeke, poeke van de schepen op de Oude Maas. 'sNachts als ze
niet kan slapen, stelt dat geluid haar gerust.
Groet Lino.

Kaart 5  (Hoogvliet Hek)
Aan Hein Grootveld
Witte Singel 111
2313 AA Leiden.
maandag 5/11/01

Hallo Hein,

        Nou willen de Hoogvlieters allemaal een huis met een tuin en dan
zetten ze er zo'n hek omheen (een wereldwijd verschijnsel trouwens).
Vleesgeworden angst. Dan ogen die flatgebouwen en oude rijtjeshuizen in zo'n
Engelse parkomgeving, zoals je die hier ook hebt heel wat opener en
vriendelijker.
Ik sprak trouwens een Surinaamse man die het helemaal niet met mij eens was.
Hij had niets tegen schuttingen en vond deze uniforme oplossing voor een
hele buurt beter dan die Gamma schuttingen zoals je die veel in de andere
wijken met eengezinswoningen ziet. Voor hem waren die open gordijnen waar de
Nederlanders bekend om staan, juist vreemd.
W(elcome) i(nto) M(y) B(ackyard) heet hier de Internationale Bouw
Tentoonstelling. Dat schept verwachtingen; ik ben er benieuwd naar.
Groet Lino

Kaart 6 (Hoogvliet Bord)
Aan Inge Belleman
Holleweg 126
1851 KK Heiloo                                dinsdag 13/11/01

Hi Inge,

        Vandaag ben ik - hier in Hoogvliet - bij twee praathuizen op bezoek
geweest: in een leegstaande woning in een sloopflat kunnen de laatste
bewoners twee maal per week bij elkaar komen, voor de gezelligheid en om
elkaar te steunen. Als je verhalen over vroeger wil horen, moet je daar
zijn. In t'Praethuys in de wijk Oudeland ontmoette ik twee Surinaamse
zussen (van 70 + ?) die ik al eerder op het metrostation had gesproken. Zo
zie je, ik krijg al een eigen kennissenkring ! Er gebeurt hier trouwens in
sociaal opzicht best veel, georganiseerd door mensen zelf en door de
deelgemeente: de B.B.B. (Bewoners begroeten nieuwe bewoners) en de B.K.B.B
(Bezorgde Koolvis Baarsweg Bewoners), Wijktheater, de Opzomerbus,
Kwaliteitsprotocol Buurtbemiddeling, multicultureel feest als werelddorp
enz.
In de huis aan huis bladen met mooie namen als Delta en Magnaat kan je
trouwens ook verhalen over vroeger vinden. Die verhalen zijn wel behoorlijk
wit.
Ik ben ook nog bij het Turks Cultureel centrum op bezoek geweest; een
theehuis voor mannen. Op de TV met schotel, tientallen Turkse zenders.
Verder een moskee waar de kinderen op woensdagmiddag Koranles krijgen. Ook
hier weer andere verhalen hoe mensen in Hoogvliet terecht kwamen.
Groet Lino

Kaart 7   (Hoogvliet school)
Aan Mine Kaylan
Schoolstraat 28
9409 QR Assen                                  
woensdag 14/11/01

Beste Mine,

        Vandaag had ik de hele dag afspraken. Aan iemand bij de gemeente
vroeg ik 'hoe spreken mensen uit verschillende culturen elkaar aan '. Naar
plek van oorsprong, zei hij: Turk. Drent, Fries , Limburger, Creool,
Hindoestaan, Rotterdammer etc. Afhankelijk van waar je bent, heb je
verschillende aanspreektitels : Nederlander, Rotterdammer, Hoogvlieter,
Creool, Surinamer, man wat mij zelf betreft bijvoorbeeld.  Misschien is dat
voor jou gesneden koek maar ik wilde het weten en hoorde Nederlanders in de
Pizzeria er ook over discussi‘ren zo van - blank, zwart en gekleurd ?.
Ik was ook bij een - dokter die graag bouwt. Hij bouwde zijn eigen huis en
de praktijkruimte voor drie gefuseerde huisartsen, waarvan hij er ˇˇn is (
het is van Luc Deleu, die ontwerpt ook parasites). Hij is bovenmatig
cultureel ge•nteresseerd, runde jarenlang een Jazz Podium, vraagt aan
pati‘nten i.p.v. cadeautjes, voor hem een foto van geboortedorp te maken.
Mooie verzameling !.
Van Ome Jan, een nationale bekendheid die met zijn boksschool ontspoorde
jongeren weer op de rails zet, was ik echt geroerd. Hier komt het goede van
Hoogvliet = het clubgevoel, het beste tot z'n recht.  Ome Jan breekt grenzen
af die in Hoogvliet het clubgevoel gevangen houden in - de wijk,  de cultuur
van herkomst, die paar families.
Groet Lino

Kaart 8  (Hoogvliet stad)
Aan Lesley Fijnhout
3e Braamstraat 37
2563 TK Den Haag                                
woensdag 14/11/01

Beste Lesley,

        Hoogvliet raakt mij het meest in de tegenstellingen die ik hier zie.
Met geur heb je dat ook. Op een oud dijkje ¸n in een nieuwbouwwijk met
eengezinswoningen ruik je s'avonds de open haarden. Bij het metrostation en
in het grote winkelcentrum kan je een wolk hasj tegenkomen.
Maar op ˇˇn van de dagen dat ik er was, hing er de zwavellucht van de
industrie over heel Hoogvliet. Een jongetje vertelde me dat hij het alleen
ruikt als ze net terug zijn van de caravan in Brabant (waar het naar
koeienpoep ruikt).
De kleine winkelcentra staan half leeg. Hopelijk vullen ze zich met nieuwe
bedrijvigheid. Dat wordt hier gestimuleerd met een idee‘nwedstrijd voor
ondernemers; starters en gevestigde bedrijven: het ei van columbus. De
winnaars krijgen een geldbedrag en hulp bij het realiseren van hun plan.
Nog even over het grote winkelcentrum de Binnenban; het blijft me boeien,
een ontmoetings-plek, een podium. De kleedkamers aan de buitenkant, het
toneel binnenin. Ik zie jongens met rode bodywarmers achter het toneel
dollen en stoeien om vervolgens waardig met walky talkies het podium te
betreden om de orde te bewaren.
Groet Lino

Kaart 9 ( Hoogvliet natuur)
Aan Michiel Beekman
Chopinlaan 28
4384 GP Vlissingen
donderdag  6/12/01

Ha Michiel,

        Prachtig is Hoogvliet als het nog niet helemaal donker is maar wel
alle lichten al aan zijn. Er ontstaat een eenheid die Hoogvliet anders mist.
De gescheurdheid van een collage die Hoogvliet overdag laat zien, verandert
Īs avonds in een caleidoscoop van gekleurde vlekken.
De lichten van de industrie storen de ˇˇn, de ander zegt  als je
s'avonds op de snelweg komt aanrijden en je ziet die lichtjes en dat vuur,
dat is schitterend, dan weet je daar is Hoogvliet, daar woon ik. Bij de
Internationale Bouwtentoonstelling (mijn opdrachtgever) praten ze ook over
de surrealistische schoonheid van Hoogvliet.
De Internationale Bouwtentoonstelling deelt Hoogvliet in als 1. werkplaats
(plek waar mensen zich kunnen ontwikkelen), Hoogvliet als 2. natuurstad
(wonen te midden van ruige natuur), Hoogvliet als 3. stadsbeeld
(letterlijk hoe het er uit ziet en figuurlijk het imago). Die indeling
spreekt mij aan, al zou ik stadsbeeld vervangen door Hoogvliet
cultuurstad; zo krijgen de andere zintuigen: tast, reuk en gehoor ook een
plek.
Groet Lino

Kaart 10 (Hoogvliet kerk)
Aan Jaap Kronenberg
Koninginnelaan 136
6043 AJ Roermond
donderdag 6/12/01

Ha die Jaap,

        Alweer mijn laatste dag undercover in Hoogvliet. Ik heb de stad
gelezen als een spannend boek. Alle observaties en gesprekjes schreef ik
ter plekke op. Zo reeg het verhaal Hoogvliet zich voor mij aaneen. Een dorp
met de faciliteiten van een stad, zei iemand. Op het oude dijkje, die de
dorpsstraat heet, hangt er ergens voor een raam een glas in lood plaquette
met alle Hoogvlietse iconen: kerk, dorpsstraat, haven, stadhuis, alsof er de
laatste vijftig jaar niets veranderd is. De vraag die ik mij stelde was - wat
zijn de (denk)beelden van nu ?
Ik heb ze gezocht in de keuze van de ansichten die ik jou en anderen de
afgelopen weken uit Hoogvliet stuurde.
Nog spannender; wat zijn de iconen over 10 jaar, waarmee Hoogvliet en ook de
Internationale Bouw Tentoonstelling, een voorbeeldfunctie gaan vervullen
voor andere, soortgelijke steden in de wereld ?
Groet Lino